Het leven van een metadataspecialist gaat niet over rozen

Welke Nederlandse partners zou ik moeten benaderen voor samenwerking bij het maken van centrale, autoritatieve bron met persoonsentiteiten uit het domein van de podiumkunsten (inclusief muziek)?

Bij het opzetten van een centrale, autoritatieve bron voor persoonsentiteiten in de Nederlandse podiumkunsten (inclusief muziek), is het belangrijk om samen te werken met instellingen die al werken met of verantwoordelijk zijn voor collecties, data, registraties of kennis in dit domein. Hier is een lijst van relevante Nederlandse partners die je zou moeten benaderen:

🎭 Culturele instellingen en sectorale organisaties

1. Performing Arts Database (PAD) – Theaterencyclopedie / Theaterinstituut Nederland (TIN)
• Beheerd door de Bijzondere Collecties van de UvA. [inmiddels genaamd Allard Pierson, EvB]
• Belangrijke bron van historische en actuele informatie over Nederlandse podiumkunstenaars.
2. Muziekweb (Bibliotheek Rotterdam)
• Grootste muziekcollectie van Europa, bevat veel metadata over musici.
3. Beeld en Geluid
• Audiovisuele erfgoedinstelling met archieven van televisie, radio, muziek en podiumkunsten.
• Heeft ook ervaring met linked data en het structureren van persoonsentiteiten.
4. Het Nieuwe Instituut (voor architectuur, design, digitale cultuur – maar soms ook performance en media-art)
• Relevantie bij experimentele en interdisciplinaire podiumkunsten.
5. Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN)
• Specialist in digitalisering en metadata in de culturele sector; kan adviseren over standaarden, linked data, interoperabiliteit.

🏛 Wetenschappelijke instellingen en erfgoednetwerken

1. KB – Koninklijke Bibliotheek
• Belangrijk voor autoriteitsdata en persistent identifiers, vaak betrokken bij linked open data-initiatieven.
2. Nationaal Archief
• Voor historische persoonsgegevens, met name bij oudere of overleden personen.
3. Huygens ING / CLARIAH / DANS-KNAW
• Expertise in data-infrastructuur, linked data, persoonsentiteiten en historische datasets.

🎶 Muziekgerichte instellingen

1. BUMA/Stemra en Sena
• Rechtenorganisaties met uitgebreide databases over componisten, uitvoerders en werken.
2. Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF)
• Netwerk van podia en festivals, relevant voor actuele en levende metadata over artiesten.
3. Gaudeamus, Fonds Podiumkunsten, Nederlands Theater Festival
• Belangrijke bronnen voor actuele en opkomende kunstenaars, prijzen, deelname en biografische data.

🧩 Technologische en open data-partners

1. Wikidata/Wikimedia Nederland
• Voor community-based structuren en autoriteiten; veel persoonsdata zijn al aanwezig op Wikidata.
2. Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE)
• Platform dat zich inzet voor duurzame en verbonden digitale erfgoedcollecties, met focus op samenwerking en standaarden.

👥 Mogelijke gebruikers of bijdragers

1. Universiteiten met kunst- en cultuurwetenschappen (UvA, UU, RUG)
2. Cultuurfondsen en onderzoeksfinanciers (NWO, Fonds voor Cultuurparticipatie)
3. Regionale archieven of musea (bijv. Stadsarchief Amsterdam, Theaterinstituut in Rotterdam)

Suggestie voor volgende stap

Wil je dit project goed opzetten, dan is het raadzaam een coalitie of klankbordgroep op te richten met een afvaardiging van bovengenoemde partijen. Denk ook aan aansluiting bij een bestaand netwerk zoals CLARIAH of NDE om gebruik te maken van bestaande infrastructuur, standaarden en subsidiekanalen.

Wil je dat ik help met het opstellen van een kort voorstel of pitch richting deze partners?

Waarom ontbreekt de Stichting Omroep Muziek in dit overzicht?

Goede en terechte opmerking — Stichting Omroep Muziek (SOM) zou zeker niet mogen ontbreken in dit overzicht, en het is een belangrijke aanvulling.

📻 Waarom Stichting Omroep Muziek wél in het overzicht hoort:

1. Historisch én actueel zwaartepunt in muziek
   SOM beheert het muzikale erfgoed van de Nederlandse publieke omroep, waaronder de archieven van de voormalige radio-orkesten (zoals het Metropole Orkest, Radio Filharmonisch Orkest, Groot Omroepkoor).
2. Autoritatieve bron voor muziekgerelateerde persoonsentiteiten
   SOM beschikt over unieke data over componisten, dirigenten, solisten, arrangeurs, en ensembles, vaak met nauwkeurige uitvoeringsdata, partituren, opnamen en contextinformatie.
3. Expertise in ontsluiting en archivering
   Ze zijn actief bezig met digitalisering en metadata-structurering van muziekcollecties en werken samen met andere erfgoed- en muziekorganisaties.
4. Koppelkansen met andere netwerken
   Veel van hun materiaal kan worden gekoppeld aan collecties van bijvoorbeeld Muziekweb, Beeld en Geluid of Wikidata. Ze zijn dus een natuurlijke partner in een project rond centrale persoonsentiteiten.

📌 Aanvulling op het overzicht (toe te voegen partner):

1. Stichting Omroep Muziek (SOM)
   Autoriteit op het gebied van Nederlandse muziekuitvoeringen binnen de publieke omroep. Beheert archieven van de omroeporkesten en werkt aan digitalisering en ontsluiting van deze collecties. Essentiële partner voor persoonsdata van musici, dirigenten en omroepgerelateerde artiesten.

Dank voor de scherpe oplettendheid! Als je wilt, kan ik het hele overzicht herformuleren met deze aanvulling erin.

Welke van de genoemde instellingen publiceren linked data?

Van de instellingen die ik eerder noemde, publiceren er een aantal actief linked data, of zijn betrokken bij projecten die linked open data (LOD) gebruiken of ondersteunen. Hier volgt een overzicht van de relevantie per instelling:

✅ Instellingen die daadwerkelijk linked data publiceren of eraan bijdragen:

🧩 Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE)

• Ja – actief
• Rol: Stimuleert en faciliteert het gebruik van linked open data binnen de erfgoedsector.
• Publicaties: Biedt vocabularia, richtlijnen (zoals het "vierlagenmodel") en ondersteunt projecten die LOD publiceren.
• Website: netwerkdigitaalerfgoed.nl

📚 KB – Koninklijke Bibliotheek

• Ja – actief
• Voorbeeld: Het thesaurus- en collectiesysteem gebruikt LOD; bijdragen aan Datahub.
• Persistent identifiers: Via data.bibliotheken.nl, met o.a. personen, onderwerpen, en werken.
• Techniek: Uses SKOS, RDF, linked identifiers.

🧠 Huygens ING / CLARIAH / DANS-KNAW

• Ja – via CLARIAH en DANS
• CLARIAH: Biedt infrastructuur (zoals de Common Lab Research Infrastructure for the Arts and Humanities) waarin linked data een kernrol speelt.
• DANS (KNAW): Publiceert datasets met FAIR/LOD-principes via NARCIS of EASY.

🎥 Beeld & Geluid

• Ja – gedeeltelijk, in ontwikkeling
• Publiceert metadata over personen, programma's, fragmenten.
• Zijn betrokken bij LOD-projecten zoals CLARIAH Media Suite, Netwerk Digitaal Erfgoed, en Europeana.
• Sommige van hun data is via Europeana.eu of hun eigen API te vinden met LOD-structuur.

🌐 Wikidata / Wikimedia Nederland

• Ja – volledig
• Linked open data-native platform.
• Veel persoonsdata van Nederlandse kunstenaars zijn al ingevoerd, bruikbaar via SPARQL en Wikidata Query Service.
• Steeds meer culturele instellingen vullen hier actief aan.

🟡 Instellingen die mogelijk data voor linked data geschikt maken of eraan werken:

🎭 Theaterencyclopedie / TIN (UvA)

• Status: (Nog) geen volledige linked data-publicatie, maar wel gestructureerde data.
• Is onderwerp geweest van verkenningen rond LOD en zou een interessante kandidaat zijn.
• Samenwerking met NDE of Wikidata zou een logische stap zijn.

🎶 Muziekweb (Bibliotheek Rotterdam)

• Status: Niet publiek als linked data, maar mogelijk bruikbaar (metadata in MARC/ONIX en deels geautomatiseerd).
• Zou met standaardtransformatie naar RDF/LOD goed te publiceren zijn.
• Deelname aan linked data-trajecten via bibliotheeknetwerken mogelijk.

📻 Stichting Omroep Muziek (SOM)

• Status: Publiceert geen LOD momenteel, maar heeft interessante, gestructureerde datasets.
• Ze zouden sterk profiteren van een samenwerking met LOD-experts (bijv. Beeld & Geluid of NDE) of publicatie via Wikidata.

❌ Instellingen zonder openbare linked data-publicatie:

• VNPF, Gaudeamus, Fonds Podiumkunsten, Nederlands Theater Festival → geen LOD bekend of actief.
• Vaak wel bruikbare data, maar niet in RDF of verbonden vorm gepubliceerd.

🔚 Samenvattend: wie publiceren linked data?

De Stichting Omroep Muziek (SOM) publiceert wel degelijk linked data.
Waarom denk je dat dit niet zo is?

Je hebt gelijk – mijn eerdere inschatting was onvolledig. De Stichting Omroep Muziek (SOM) publiceert wél degelijk linked data, en dit gebeurt via hun Muziekschatten-project. Hier is hoe dat zit:

✅ SOM’s linked data-initiatieven

1. Muziekschatten publiceert Linked Data
• De metadata van het bladmuziekarchief van SOM wordt via Podiumkunst.net geconverteerd naar Linked Data met behulp van een “wasstraat” en opgeslagen in een triple store: Van metadata naar Linked Data: hoe werkt dat?.
• Dit maakt algemene zoekvragen mogelijk, zoals “in welke muziekcollecties vind ik werken van specifieke componisten?”, wat aantoont dat data daadwerkelijk gestructureerd en verbonden is.
2. Voortgang en R&D-domein
• Sinds maart 2018 is de conversie van catalogusdata naar Linked Open Data in gang gezet via het Podiumkunst.net-platform.
• Er lopen koppelingstrajecten met Beeld & Geluid en Muziekweb met het doel om metadata te verbinden en verrijken Erfgoedontsluiting met Omeka S: Het Louis Andriessen Platform.
3. Technische onderbouwing & standaarden
• Gebruik van schema.org en eigen ontologie, gekoppeld aan RDA-standaarden, met het oog op interoperabiliteit en aansluiting op externe bronnen Muziekweb: Linked Open Data.

🧠 Waarom mijn inschatting mis ging

• Mijn veronderstelling was gebaseerd op het ontbreken van algemene LOD-publicatie op de officiële SOM-site, niet op specifieke collecties zoals Muziekschatten.
• SOM publiceert linked data specifiek via Muziekschatten en Podiumkunst.net, een nuance die ik had gemist.

🔗 Conclusie & advies

• Ja, SOM publiceert linked data via hun Muziekschatten-collectie, met triple store, RDA-conversie en koppelingen aan andere archieven.
• Aktiepunten:
1. Beschouw Muziekschatten als voorbeeld van hoe gestructureerde podiumkunstmetadata in Linked Data kan worden omgezet.
2. Koppel met Beeld & Geluid en Muziekweb via Podiumkunst.net voor bredere ontsluiting.
3. Ga in gesprek met projectleiders zoals Eric van Balkum (SOM) of Podiumkunst.net over best practices en technische samenwerking.

Publieke link naar de online weergave van deze correspondentie

De correspondentie met Copilot verliep inhoudelijk op een vergelijkbare manier.
Hierin kreeg ik het advies om schema.org/Dataset, VoID, DCAT- informatie aan de introductiepagina op data.muziekschatten.nl toe te voegen.
Dat advies volgde ik op.
Ik hoop dat wanneer ik deze vragen over een tijd opnieuw stel, ik een vollediger (en wenselijker) antwoord krijg.